Łódź, dnia 1 września 2009 r.

K O M U N I K A T

w sprawie: zasadności zastąpienia Regulaminem Wynagradzania
Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy w Zakładach Budżetowych.

Ponieważ w ostatnim okresie napłynęło do Biura Rady Krajowej, wiele wątpliwości co do obowiązywania Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy w Zakładach Budżetowych prowadzących usługi w zakresie zbiorowej komunkacji miejskiej, ze względu na wejście w życie z dniem 1 stycznia 2009 r. ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. z dnia 18 grudnia 2008 r., Nr 223, poz.1458), wyjaśniam, co następuje:

I. Przed dniem wejścia powołanej ustawy obowiązywała stara ustawa z dnia 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych. (tekst jednolity Dz.U. 2001 r., Nr 142, poz.1593, z późn. zm.), która stanowiła w art. 1. Ustawa określa status prawny pracowników zatrudnionych w:
3) urzędzie gminy, w jednostkach pomocniczych gminy oraz w gminnych jednostkach i zakładach budżetowych,
Stanowiła ona również w art. 31. 1. W kwestiach nieuregulowanych w niniejszej ustawie stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu pracy.
2. Spory ze stosunku pracy pracowników samorządowych rozpoznają sądy pracy.
Natomiast kodeks pracy stanowi w art. 239. § 3. Układu nie zawiera się dla: .....
3) pracowników samorządowych zatrudnionych na podstawie wyboru, mianowania i powołania w:
a) urzędach marszałkowskich,
b) starostwach powiatowych,
c) urzędach gminy, ....
Jednakże według mojej wiedzy podczas oowiązywania starej ustawy ZUZP zawierano. Stara ustawa nie stanowiła żadnych przeszkód by negocjowano ze związkami i w efekcie ZUZP zawierano.
Można było również wprowadzić Regulamin Wynagradzania jak i obecnie.
II. Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. z dnia 18 grudnia 2008 r., Nr 223, poz.1458, Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2009 r.), stanowi: art. 2. Przepisy ustawy stosuje się do pracowników samorządowych zatrudnionych w:
1) urzędach marszałkowskich oraz wojewódzkich samorządowych jednostkach organizacyjnych;
2) starostwach powiatowych oraz powiatowych jednostkach organizacyjnych;
3) urzędach gmin, jednostkach pomocniczych gmin oraz gminnych jednostkach i zakładach budżetowych;
Art. 43. 1. W sprawach nieuregulowanych w ustawie stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu pracy.
2. Spory ze stosunku pracy pracowników samorządowych rozpoznają właściwe sądy pracy. Tak samo brzmi zapis kodeksu pracy jak w pkt. I. Obydwie ustawy o pracownikach samorządowych pod względem unormowań prawnych co osób prawnych prowadzących działalność w zakresie komunikacji miejskiej są takie same. Przesądza to o tym, iż powoływanie się na obowiązek wprowadzenia Regulaminu wynagradzania (bo ustawa o pracownikch samorządowych) jest wyłącznie nowym pomysłem pracodawcy w zakresie wyeliminowania związków zawodowych z tak ważnego zakresu działalności i patrzenia przez nie na ręce pracodawcy w zakresie m.in. warunków zasad wynagradzania i ustalania kryteriów w tym zakresie. Pragnę nadmienić, jaka to różnica, gdzie przy starej ustawie po nawet po wieloletnim okresie jej obowiązywania podpisywano ZUZP, a teraz przy tym samym stanie prawnym (nowa ustawa zawiera zmiany "kosmetyczne") nie ma jakiegokoliwiek przymusu do zastępowania ZUZP Regulaminem Wynagradzania. Jest to "szantaż". Co istotne, że nie potrzeba przypominać, iż taka specyficzna działanośc jak zbiorowa komunikacja miejska jest regulowana wieloma specjalistycznymi ustawami. Inne gminne jednostki i zakłady budżetowe jak np. przedszkola, szkoły czy wodociagi nie mają tak szczegółowych pragmatyk zawodowych regulowanych przez ustawy. Tym samym nawet zwykła specyfika komunikacji miejskiej nie pozwala na takie "spłycenie" warunków pracy i płacy do poziomu regulaminu. Mój pogląd co do ZUZP nie jest odosobniony bo w piśmiennictwie:
1. Świątkowski Andrzej artykuł St.Pr.PiPSp.2001.1.469 Układy zbiorowe pracy w kodeksie pracy.
W obowiązujących przepisach pragmatyki urzędnicze mają pierwszeństwo w regulowaniu treści stosunków pracy wyłącznie przed przepisami Kodeksu pracy. Układy zbiorowe pracy stanowią alternatywną technikę regulacji prawnej dla prawa stanowionego przez odpowiednie organy państwa. Z woli ustawodawcy układy zbiorowe pracy mają pierwszeństwo (jeżeli zawierają bardziej korzystne rozwiązania prawne dla pracowników) przed każdym aktem stanowionym przez państwo, również pragmatykami służbowymi.
2. Trykozko Rafał Glosa do wyroku NSA z dnia 24 czerwca 2004 r., OSK 442/04.
Stwierdzenie, że to przepisy rozporządzenia, a nie regulaminy wynagradzania określają zasady wynagradzania [pracowników samorządowych], nie powinno jednak powodować kategorycznego zakazu wprowadzania wewnętrznych przepisów odnoszących się do wynagrodzeń pracowników. Akty wewnętrzne nie mogą być jednak regulaminami wynagradzania w rozumieniu art. 9 § 2 Kodeksu pracy.
IV. Nie jest również podstawą do wprowadzenia Regulaminu Wynagradzania Pismo z dnia 8 maja 2009 r. Prezesa Rady Ministrów Departamentu Prawnego PT. Regulaminy wynagradzania pracowników samorządowych. Rzecz. DF.2009.111.2 (które zdaniem pracodawców przesądza o konieczności wprowadzenia Regulaminu Wynagradzania), stwierdzam, iż sformułowanie w tym piśmie: "Wydaje się, iż brzmienie art. 39 przesądziło bezpośrednio o konieczności wprowadzenia regulaminów wynagradzania przez wszystkich pracodawców niezależnie od funkcjonująjących układów zbiorowych." nie może skutkować obowiązkowością - koniecznością zastapienie ZUZP Regulaminem wynagradzania. Jest to prawo powielaczowe, które bez wyraźnego wskazania ustawodawcy interpretuje wszelkie wątpliwości na swoją korzyść i interes. Moim zdaniem zarówno poprzednia ustawa jak i obecnie obowiązująca o pracownikach samorządowych uzależnia rodzaj przepisów co wynagradzania tj. ZUZP czy Regulaminu Pracy od woli stron oraz faktycznych potrzeb danej jednostki budżetowej. Podkreślam raz jeszcze, że specyficzna działanośc jak zbiorowa komunikacja miejska jest regulowana wieloma specjalistycznymi ustawami. Inne gminne jednostki i zakłady budżetowe jak np. przedszkola, szkoły czy wodociągi nie mają tak szczegółowych pragmatyk zawodowych regulowanych przez ustawy.
Moim zdaniem podstawą wprowadzenia Regulaminu Wymagradzania jest chęć zmarginalizowania Związków Zawodowych. Przy ZUZP Związki są pełnoprawną stroną przy Regulaminie Wynagradzania petentem.

IV. Wnioski końcowe.
1. W przypadku, gdy pracodawca powołuje się na nowe przepisy (moim zdaniem jest to pretekst do zlikwidowania ZUZP), procedura zgodnie z ZUZP i kodeksem pracy przedstawia się nastepująco:
a) strony ZUZP prowadzą negocjacje co do zmian w ZUZP i podpisują protokół uwzględniający zmiany. Protokół ten podlega zarejestrowaniu tak ZUZP przez PIP. Obowiązek ten spoczywa
na pracodawcy. W przypadku uchylania się od niego sa odpowiednie przepisy, które spowodują przymuszenie pracodawcy do rejestracji,
b) przy zakończeniu dostosowania ZUZP do nowych ustaleń czy przepisów strony sporządzają tekst jednolity uwzględniający wszytskie zmiany i zgłaszją je do PIP. Obowiązek rejestracji też spoczywa na pracodawcy,
c) każda ze stron ma prawo wypowiedzieć ZUZP, prowadzone są negocjacje co do zawarcia nowego,
d) dopiero fiasko przy nowym ZUZP uprawnia pracodawcę do przedłożenia związkom zawodowym i konsultacji z nimi.
Służę pomocą i opieką przy rozmowach z pracodawcą w tej problematyce i podkreślam stanowczo, iż dotychczasowy ZUZP obowiązuje, bez względu na ustawę o pracownikach samorządowych.

Andrzej Kałuża
Łd - M - 717

Otrzymują emailem:
1) Przewodniczący Rady Krajowej Związku,
2) Biuro Rady Krajowej,
3) a/a.

Materiały wykorzystane przy opracowaniu opinii to:
1. Ustawa z dnia 26 listopada 1974 r. Kodeks Pracy (t.j. Dz. U. 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.),
2. Ustawa z dnia 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych. (tekst jednolity Dz.U. 2001 r., Nr 142, poz.1593, z późn. zm.)
3. Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. z dnia 18 grudnia 2008 r., Nr 223, poz.1458, Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2009 r.),
6. Pismo z dnia 8 maja 2009 r. Prezes Rady Ministrów Departament Prawny Regulaminy wynagradzania pracowników samorządowych. Rzeczp. DF.2009.111.2